Atatürk'ün Kürt'ler ile ilgili görüşleri

[MisTaqE !]

BELGE :1

“İKİ HALKI ÇARPIŞTIRAN HAİNDİR!”

Mustafa Kemal’in, 17 Eylül 1919 günü, İstanbul’daki Senato Üyesi Fuat
Paşa’ya gönderdiği mektuptan:“...Bu Başbakan’ın (Damat Ferit)
cinayetlerine ortak olan İçişleri ve Savaş İşleri Bakanları da ulusun
sesini boğmak, yasal bir toplantısını (Sivas Kongresi) tanımamak,
Kürt’ü Türk’ü birbirine düşürerek, Müslümanlar arasında çarpışmalara
neden olmak gibi haince girişimlerde bulunuyor...”

(Atatürk’ün Özel Arşivi’nden Seçmeler, Kültür Bakanlığı Yayını, Sayfa: 71)


BELGE:2

“KÜRT,TÜRK KARDEŞİNDEN AYRILMAYACAK”

Mustafa Kemal’in, 3. Ordu Müfettişi olarak Amasya’dan, Erzurum’daki
Kazım Karabekir Paşa’ya gönderdiği, 24 Haziran 1919 tarihli mesajın ilk
maddesi:
“1- Mr.Novil adındaki bir İngiliz Yüzbaşısı, Urfa’dan Siverek yoluyla
Viranşehir’e giderek, Milli aşiretlerinin ileri gelenleriyle görüşmüş
ve Urfa’ya dönmüş. Osmanlı hükümeti için çok kötü propağandalar yapmış.
Ancak aşiret reislerinden aldığı kesin cevaplara sevinmemiştir.
Kürtler, Türk kardeşlerinden kesinlikle ayrılmayacaklarını, bu uğurda
son kişilerine varıncaya kadar ölüme hazır olduklarını söylemişler.
Ayrıca İngilizler’in kendilerine vermek istediği önemli miktardaki
parayı almayarak namus ve yurtseverliklerini göstermişlerdir...”

(Atatürk’ün Tamim Telgraf ve Beyannameleri, Nimet Arsan, Sayfa: 43)



BELGE:3

“KÜRTLER OYUNUN FARKINA VARDI”

Mustafa Kemal’in, Sivas’tan 24 Eylül 1919 günü, Amerika Birleşik
Devletleri İnceleme Kurulu Başkanı General Harbord’a gönderdiği
ayrıntılı rapordan:
“İmparatorluğu bölmek ve Türkler ile Kürtler arasında bir kardeş savaşı
çıkarmak ve bağımsız bir Kürdistan kurma planlarına ortak etmek üzere
Kürtler’i kışkırttılar. İleri sürdükleri tez, İmparatorluğun nasıl olsa
dağılacağıdır. Bu düşüncelerini gerçekleştirmek için büyük paralar
harcadılar. Her türlü casusluğa başvurdular. Noil adında bir İngiliz
subayı, uzun süre Diyarbakır’da bu yolda çaba gösterdi ve her türlü
yalan ve aldatmaya başvurdu. Ama bizim Kürt yurttaşlarımız düzenlenen
oyunun farkına vararak, O’nu ve yüreklerini para ile satan bir grup
haini bölgeden kovdular...”

(Atatürk’ün Tamim Telgraf ve Beyannameleri, Nimet Arsan, Sayfa: 74-84)



BELGE: 4

“TÜRK,KÜRT,ÇERKES KARDEŞİZ”

Mustafa Kemal’in, Ankara’dan, Çerkes Ethem’in ağabeyi Reşit Bey’e gönderdiği 7 Ocak 1920 tarihli telgrafından:
, “konu dışı olarak, şunu da belirteyim ki, Anzavur’un alçaklığı,
kendisine ve kışkırtıcı olan İngilizler ile ayakçılarına yöneliktir.Bu
din ve devletin sağlam bir uyruğu olan Çerkez kardeşlerimiz, hepimizin
övdüğümüz baştacımızdır. Asıl, bugün düşmanlarla çevrili Türk, Kürt,
Çerkez ve diğer din kardeşlerimizin elele vermesi, sarsılmaz bir bütün
oluşturmaları, namus ve yaşamımızı kurtarmak için bir zorunluluktur...”


(Harp Tarihi Vesikaları Dergisi, Sayı: 34, Belge no: 849 )



BELGE: 5

“KÜRTLER, TÜRKLERLE BİRLEŞTİ”

Mustafa Kemal’in, “NUTUK” adlı eserinin, “Samsun’a Çıktığım Gün Genel Durum ve Görünüş” başlıklı bölümünden:
“Anadolu halkı, baştan aşağı bölünmez bir bütün haline getirildi. Bütün
kararları, bütün komutanlar ve arkadaşlarımızla birlikte alınıyor. Vali
ve mutasarrıfların hemen hepsi bizden yanadır. Anadolu’daki ulusal
örgütler ilçe ve bucaklara kadar yayıldı. İngiliz koruması altında bir
bağımsız Kürdistan kurulmasıyla ilgili propağanda ortadan kaldırıldı ve
bu amacı güdenler yola getirildi. Kürtler Türkler ile birleşti...”

(Nutuk, Türk Dil Kurumu, Ankara, 1976, Sayfa: 15)



BELGE: 6

“BAĞIMSIZ KÜRDİSTAN İSTEYENLERLE GÖRÜŞÜLDÜ"

Mustafa Kemal’in, 3. Ordu Müfettişi ünvanıyla, İstanbul’a, başta Halide
Edip Adıvar, Senato Başkanı Ahmet Rıza Bey ve eski Başbakan Ahmet İzzet
Paşa’nın da bulunduğu çok sayıda aydın ve polotikacıya gönderdiği
mesajdan:

“...Bu düşünceme siz de katılıyorsunuzdur, herhalde. Anlattığım durum,
bugün genel bir kongrenin acele olarak taplanmasını gerektirmektedir.
Bu çağrı her yere ulaştırılmıştır. Devletin parçalanmasının sözkonusu
olduğu bir sırada, İngilizler’in propağandasıyla ortaya çıkan ve
Kürdistan’ın bağımsızlığını isteyenler gibi akımlar da, karşılıklı
görüşmelerle, bu düşüncenin savunucuları, halifelik ve saltanat
çevresindeki ortak amacımıza çekilerek durdurulmuş ve kongreye
çağrılmışlardır..”

(Milli Mücadele, Sebahattin Selek, Cilt: 1, Sayfa: 324)



BELGE: 7

“OSMANLI ÜLKESİNİN PARÇALARI”

11 Eylül 1919 günü yayınlanan Sivas Kongresi Bildirgesi’nin 1. Maddesi:
“1- Yüce Osmanlı devletiyle anlaşık devletler arasında yapılan
antlaşmanın imzalandığı 30 Ekim 1918 günündeki sınırlarımız içinde
kalan ve her yerde ezici çoğunluğu Müslüman olan Osmanlı ülkesinin
parçaları (ki, bu parçalar bir sonraki belgede, yani Amasya
Protokolü’nün ilk maddesinde –Osmanlı toprağı, Türkler ve Kürtler’in
yaşadığı topraklardır.- diye açıklanıyor.) birbirlerinden ve Osmanlı
bütünlüğünden hiçbir nedenle koparılamaz bir bütün oluşturur. Bu
parçalarda yaşayan bütün Müslümanlar; birbirlerine karşı, karşılıklı
saygı ve özveri duygularıyla dolu, etnik ve sosyal haklarıyla,
bulundukları yöne koşullarına bütünüyle bağlı öz kardeştirler...”

Sivas Kongresi, Vehbi Cem Aşkın, Ankara, 1963, Sayfa: 158



BELGE: 8

“KÜRDİSTAN’LA İLGİLENMEK GEREKİYOR”

9. Ordu Birlikleri Müfettişi Mustafa Kemal, Havza’dan, 29 Mayıs 1919 günü Genelkurmay Başkanlığı’na çektiği telgraf:

“Bağımsız Kürdistan görüşünü savunan, Diyarbakır’daki Kürt Kulübü ile
hükümet yandaşı olan öteki kulüpler arasındaki çelişkinin arttığını
araştırmalarımdan öğrendim. Kürtler’e ve Kürdistan üzerinde etkili,
savaş sırasında yakınlık ve sevgilerini çok iyi kazandığım Kürt ileri
gelenlerinden bazılarına doğrudan, bazılarına Kolordu aracılığıyla
telgraflar çekerek, devletin gerçek durumunu ve kendilerince alınması
gereken önlemler için gereği kadar bilgi vererek, etkili öğütlerde
bulundum.

Son günlerde edindiğim bazı bilgilere göre, Kürdistan bölgesiyle de
ilgilenmek gerekiyor, Bunun için bağımsız Kürdistan olmak üzere,
İngilizlerce de desteklenen hangi bölgelerdir ve ileride çok...(bu
cümlenin sonu okunamıyor.) Yine İngilizlerce kışkırtılan bölgeler
hangileridir? Bu konuda yüksek Başkanlığınızdaki bilgilerin
bildirilmesi için emirlerinizi dilerim...”

(Har Tarihi Vesikaları Dergisi, Sayı: 4)



BELGE: 9

“KÜRTLER’LE UZLAŞIN!”

Mustafa Kemal’in, 15 Haziran 1919’da Diyarbakır Valiliği’ne gönderdiği telgraftan:
“Bütün milletin, hayat ve bağımsızlığını kurtarmak için birleştiği şu
önemli günlerde, bir yabancı devletin korumasına sığınarak düşük ve
esir yaşamayı tercih eden her türlü ilkenin, ülkeyi parçalayarak her
türlü derneğin kapatılması çok hayati ve gerekli bir görev olduğundan,
Kürt Kulübü konusundaki uygulamanız tarafımızdan da uygun görülmüştür..

.......
Bu nedenle, Diyarbakır ve bağlı yörelerde Müdafaa-i Hukuk ve Redd-i
İlhak Derneklerinin oluşmasına ve kurulmasına yardım edilmesini önemli
salık veririm. Ve özellikle Kürt Kulübünün üyeleriyle, bugünkü
telgrafım kapsamında görüşerek uzlaşmak uygundur...”

(Söylev, Hıfzı Veldet Velidedeoğlu, Sayfa: 10)



BELGE:10

“KÜRTLER’İ TEMSİL ETMİYORLAR”

Mustafa Kemal’in Diyarbakır Valisi’ne gönderdiği yukarıdaki telgrafa
karşılık, Erzurum’daki Kazım Karabekir Paşa’ya gönderdiği telgraftan:
“Diyarbakır’da Kürt Kulübünün İngilizler’in kışkırtmasıyla,
İngilizler’in koruyuculuğunda bir Kürdistan kurmak amacını izlediği
anlaşıldığından kapattırılmıştır. Üyeleri hakkında soruşturma
yapılıyor. Kürdistan’ın tanınmış beylerinden aldığım telgraflarda,
dağıtılan bu Kürt Kulübü’nün hiçbir Kürt’ü temsil etmediği, birkaç
kendini bilmezin girişimlerinin sonucu olduğu, ülke ve ulusun bütünüyle
bağımsız ve özgür yaşaması uğrunda her türlü özveriye ve bu konuda
emirlerinize hazır oldukları bildirilmektedir...
...Hükümetin (İstanbul) bayağı tutsak bir durumda olması, başkentin
baskılı bir askeri işgal altında bulunması dolayısıyla ulusun
kurtuluşunun, yine ulus ordusuyla gerçekleşeceği sizcede bilinmektedir.
Bu nedenle, ben Kürtler’i daha ötesi bir öz kardeş olarak, bütün ulusu
bir nokta çerçevesinde birleştirmek ve bunu dünyaya Müdafaa-i Hukuk
dernekleri aracılığıyla göstermek karar ve çabasındayım...”

(Söylev, Hıfzı Veldet Velidedeoğlu, Sayfa: 49)



BELGE: 11

“BEDİRHANLAR VE MALATYA OLAYI”

“Bay Novel adında bir İngiliz Binbaşı, Bedirhanlar’dan Kamuran, Celadet
ve Cemil Beylerle ve yanında 15 kadar Kürt atlısıyla Malatya’ya gelmiş
ve kendilerini Mutasarrıf Bedirhanlı Halil Bey karşılamıştır. Harput
(Elazığ) Valisi de, bir posta hırsızını izliyor görünerek otomobille
Malatya’ya gelmiştir. Bu amaçla bunlara Adıyaman’daki birlik de
verilmiştir.
Amaçlarını, Kürdistan kurmaya söz vererek Kürtler’i, işlerimizi bozmaya
ve bizi öldürtmeye yollamak olduğu anlaşılmış ve karşı önlemlere
başvurulmuştur. Bu arada Vali ve ötekileri yakalatmak istiyoruz.
Malatya Mutasarrıfı da Kürt aşiretlerini Malatya’ya çağırmıştır. Bunun
üzerine 13. Kolordu işe girişti. Gereken önlemler alınmıştır. Yarın
akşam Harput’tan gönderilen bir birlik, ortalığı karıştıranları
tepeleyecektir...”

(Nutuk)



BELGE: 12

“DİN VE ULUSUNU SATMIŞ KÜRTLER!”

Mustafa Kemal’in, Erzincan’ın Kemah ilçesinde yaşayan ve Kürt
aşiretlere yakınlığıyla bilinen eski Milletvekili Halet Bey’e,
Sivas’tan, 9 Eylül 1919 günü gönderdiği mesajdan:
“...İngiliz korumasında bağımsız bir Kürdistan kurulması amacıyla
propağanda yapmakta olan İngiliz Binbaşılarından Mr. Novel’in, din ve
ulusunu satmış Kürt Beylerinden Ekrem, Kamran, Ali, Celadet’le birlikte
Malatya’ya geldiği ve İstanbul hükümetini tutan, açıkçası ulus ve yurt
haini olan Elazığ Valisinin de bunlara katıldığı ve Bedirhanilerden
Malatya Mutasarrıfı Halil Beyle birlikte sözde postayı soyan hırsızları
izlemek gibi uydurma bir gerekçeyle silahlı Kürtleri toplamaya
giriştikleri öğrenildi.

Şöyle ki, Kürtler’in kutsal halifelik makamına ve ülkeye olan bağlılık
ve ayrılmazlıklarını göstermek üzere bazı ağaların birtakım Kürt
kuvvetiyle birlikte Malatya’ya doğru yola çıkıp, padişah ve ulusa karşı
İngilizler’le işbirliği yapmak hainliğine kalkışan ve yörenin temiz
yürekli Kürtler’ini toplayarak onların askerlerce boş yere
öldürülmelerine ve padişaha, ulusa başkaldırmış duruma sokulmalarına
neden olan vatan hainlerinin alçaklıklarını sözünü ettiğim Kürtler’e en
çabuk yoldan bildirip, çağrıya uymalarının sağlanmasına çaba
göstermelerini önemle bekler. Olanak varsa bu işe hemen girişilerek
sonucun hemen bildirilmesini dileriz...”

(Rauf Orbay’ın Hatıraları, YakınTarihimiz Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 30, Belge no: 1113)
[/size]